13.02.2022
Արդեն մի քանի տարի է, ինչ հայկական ջազային տեսարանը զարդարում ու վառ գույներով գունավորում է Arm.Strong Dixie օրիգինալ անունով խումբը։ Կասկածից վեր է, որ իսկական ջազի սիրահարները հեշտությամբ կվերծանեն դրան բնորոշ «բնութագրերը»։ Շեփորահար Լևոն Այվազյանը ստեղծել է թիմն ու գլխավորում է այն։
A.J. – Ինչպե՞ս սկսվեց ամեն ինչ:
Լ.Ա. – Երաժշտությունը, լուրջ մակարդակով, ես սկսեցի սովորել 7 տարեկանից։ Իսկ Պետրոս Ժամկոչյանի անվան «Արարատ» խմբում ի սկզբանե փողային գործիքների անսամբլ կար, որտեղ առաջին անգամ երաժշտական գործիք վերցրեցի։ Տարօրինակ կերպով ստացվեց ալտ, հետո տենոր, որն իր հերթին փոխարինվեց սաքսոֆոնով, և միայն 3-4 ամիս հետո եկավ շեփորի հերթը, որից մինչև օրս չեմ բաժանվել։ Դե, հետո, ինչպես և սպասվում էր, կար Սպենդիարյանի անվան դպրոց, իսկ ավարտելուց հետո՝ պրոֆեսոր Յուրի Բալյանի ղեկավարած պետական կոնսերվատորիան։ Երկար տարիներ նվագել է Սերգեյ Սմբատյանի ղեկավարած սիմֆոնիկ նվագախմբում և Հայաստանի պետական ջազ նվագախմբում։ Եվ վերջապես, 2019 թվականին ես որոշեցի ստեղծել իմ Arm.Strong Dixie խումբը, որը կհնչեր 20-րդ դարի սկզբի երաժշտությունը, այն երաժշտությունը, որը հնչում էր այդ տարիներին Չիկագոյի Նոր Օռլեանի փողոցներում և ակումբներում։ Ամեն ինչ լավ սկսվեց։ Մենք ձայնագրեցինք առաջին տեսահոլովակը, որտեղ ամանորյա երգերի թեմատիկայով շարան, որը մեզ համար կազմակերպել էր Մարտին Ուլիխանյանը, բայց հետո եղավ Covid-ը և դրա հետ կապված կենդանի կատարումների արգելումները, փորձեցինք առցանց համերգներ տալ։ Հետո եկավ պատերազմը... Մի խոսքով, սկիզբն այնքան էլ խրոխտալի չէր, բայց մենք կանգ չառանք մեր շարժման ու զարգացման մեջ։
A.J. – Իսկ ինչու Դիքսի: Բոլորը ցանկանում են նվագել մոդեռն, ֆյուժն, բոպ, իսկ դու 21-րդ դարի երիտասարդ տաղանդավոր տղա ես, ով հանկարծ սկսեց հին երաժշտություն նվագել:
Լ.Ա. – Սկսեմ նրանից, որ ես սիրում եմ այս ժամանակահատվածը։ Ֆիլմեր, երաժշտություն, ոճ։ Գիտե՞ք, ինչ-որ իտալա-ամերիկյան...
A.J. – 20-30-ականների Չիկագոյի մաֆիայի ոճո՞վ։
Լ.Ա. – (ծիծաղում է). Դե մոտավորապես. Միայն առանց Thomson ինքնաձիգների։ Ես միշտ լսել եմ այսպիսի երաժշտություն։ Հաճելի է, թեթեւ, զվարթ, ընդգծված մեղեդիներով։ Զվարճալի է նվագելը և, գիտեմ, ուրախ լավ տրամադրություն է ստեղծում ունկնդիրների մեջ։ Նմանատիպ թիմ արդեն կար Երեւանում։ Բայց այդ տղաները այնքան էլ ակտիվ չեն, և որ ամենակարևորն է, նրանք միայն ստանդարտներ են նվագում նույն դասավորությամբ, ինչ օրիգինալները։ Ուզում էի, որ մենք ստեղծենք դիքսի երաժշտության «հայկական տարբերակը»։ Մեր բոլոր մշակումները հեղինակային են, և գլխավորն այն է, որ նվագում ենք ոչ միայն Արմսթրոնգի և Քինգ Օլիվերի երգացանկը, այլ նաև հայ կոմպոզիտորների ստեղծագործությունները՝ դիքսի ոճով։ Ես ուզում եմ, որ մեր երաժշտությունը հնչի այս մեկնաբանության մեջ։ Հայկական «ակցենտով»։ Դե, իհարկե, կա նաև որոշակի ուսումնական առաջադրանք։ Մարդիկ, ովքեր ծանոթ չեն ջազին, լսելով նման դյուրամարս, հեշտ ընկալելի երաժշտություն, կվայելեն այն և, հավանաբար, լրջորեն կհետաքրքրվեն ջազով։
A.J. – Ինչպե՞ս եք հավաքել խումբը: Ինչպե՞ս արձագանքեցին ժամանակակից ջազով դաստիարակված տղաները հին երաժշտություն նվագելու քո առաջարկին:
Լ.Ա. – Բացարձակ նորմալ։ Ես նրանց առաջարկեցի կատարողի դերը, այսինքն՝ գործիքավորումը, պայմանավորվածությունները, փորձերի տեղը, ներկայացումների վայրը, ամեն ինչ արվելու է իմ կողմից։ Դուք եկեք փորձերի, մենք միասին կնվագենք։ Եթե ձեզ դուր է գալիս, մնացեք խմբի հետ: Եթե դա ձեզ դուր չի գալիս, ոչ մի խնդիր, մենք կմնանք ընկերներ: Եվ պատկերացրեք, բոլորը, ում ես հրավիրել եմ, եկել են, փորձել ու մնացել։ Իսկ երաժշտության ոճի վերաբերյալ առարկություններ կամ կասկածներ չկային։
A.J. – Դուք հաճախ եք նվագու, Ուլիխանյան ակումբում և նկարահանվում հեռուստատեսությամբ։ Էլ որտե՞ղ եք փորձել գովազդել ձեր երաժշտությունը:
Լ.Ա. – Շատ ակումբներում, կորպորատիվ երեկույթներում։ Իսկ մարդիկ, պատկերացրեք, մեզ շատ լավ են ընդունում։ Նրանք նույնիսկ փորձում են պարել։ Առաջին րոպեներին որոշակի ցնցում է նկատվում. Բայց երկրորդ կամ երրորդ ստեղծագործություններից հետո սկսում են ժպտալ, ծափահարել ու պարել։ Եվ սա է մեր նպատակը՝ մարդկանց բերել լավ երաժշտության հետ շփվելու բերկրանքը։
A.J. – Իսկ ի՞նչ կասեք նման երաժշտության և, մասնավորապես, ձեր թմի հանրաճանաչության մասին Երևանում։
Լ.Ա. –Այստեղ ամեն ինչ հիանալի է։ Ակումբում մեր յուրաքանչյուր ելույթ անշլագ է։ Մարդիկ, ովքեր առաջին անգամ են գալիս մեր համերգին, անպայման կգան հաջորդին և ավելին, կբերեն իրենց ընկերներին։ Հանդիսատեսն անընդհատ աճում է։ Արդեն կան մշտական ունկնդիրներ, երկրպագուներ, ովքեր թողնում են իրենց հեռախոսները՝ խնդրելով ասել, թե երբ ենք ելույթ ունենալու։ Եվ սա մեզ ուրախացնում և ոգեշնչում է։
A.J. – Դուք կատարում եք ոչ միայն հայ հեղինակների մշակումներ, այլ նաև գրում եք ձեր նոր ստեղծագործությունները։ Ինչպե՞ս են նրանք հնչում այս ոճում:
Լ.Ա. – Լավ: համերգի ընթացքում նրանց չես տարբերի հին ամերիկյաններից։ Մեր գործիքավորողները, ընկերներն ու անսամբլի անդամները՝ Դավիթ Գեոդակյանը և Մարտին Ուլիխանյանը, ստեղծում են հրաշալի սրամիտ մշակումներ։
A.J. – Նման ստեղծագործություններով ալբոմ կլինի՞։
Լ.Ա. – Միանշանակ այո։ Այժմ մենք քրտնաջան աշխատում ենք ծրագրի վրա: Արդեն կան մի քանի սինգլներ, և ես շատ հուսով եմ, կամ նույնիսկ վստահ եմ, որ, ամենայն հավանականությամբ, մինչև այս տարվա վերջ կթողարկվի ամբողջական ալբոմ։